Pionek
Pion to jeden z kluczowych elementów w szachach. Bez nich cała rozgrywka pozbawiona by była najmniejszego sensu. Dlatego tak istotne jest poznanie informacji, które pozwalają w sposób efektywny wykorzystywać piony.
Piony – ustawienie
Piony w pozycji początkowej ustawione są na:
- Białe na 2 linii
- Czarne na 7 linii
Od tej reguły nie ma wyjątku. Pionki na początku partii zawsze stoją przed figurami. Nawet w innych odmianach szachów np. szachach Fischera, piony również ustawione na swoim klasycznym położeniu.
Ruch pionka
Ruch piona jest dość unikatowy. Jest to bierka, która ma do dyspozycji 2 warianty ruchu.
- Podstawowy – pion idzie do przodu o jedno pole i może bić „po skosie”,
- Na początku partii – gdy pionek rusza się po raz pierwszy, posiada możliwość ruchu o 2 pola do przodu. Jest to tylko jednorazowa możliwość każdego piona, startującego z pola wyjściowego. Gdy pion już wcześniej się ruszył, nie ma takiej opcji.
Warto również nadmienić dodatkową opcję możliwości bicia piona – mowa o biciu w „przelocie”, nazywane również „en passant”. O tym będzie dodatkowy wpis, z uwagi na dość dużą unikatowość ruchu 😊
Bardzo ważna informacja: Piony nie mogą się cofać! Oznacza to, że każda decyzja o pchnięciu piona powinna być bardzo dobrze przemyślana.
No dobrze, skoro piony nie mogą się cofać to co się dzieje gdy dojdą na koniec szachownicy? Otóż pojawia się opcja promocji! Tak, pionka możemy zamienić na dowolną figurę swojego koloru za wyjątkiem króla 😉
Dublowanie pionków
Często popełniamy błędem jest pozwalanie przeciwnikowi na dublowanie naszych pionów. Co oznacza dublować piony? Jest to po prostu ustawianie ich w jednej linii. Z reguły, takie pozycjonowanie jest niekorzystne, ponieważ pionki stają się łatwym celem ataku oraz w nadchodzącej końcówce będą dawać mniejszą wartość. Czasami występują wyjątki od reguły. W partiach najsilniejszych zawodników, raz na jakiś czas można zobaczyć zdublowane piony, lecz dzieje się to głównie w zamkniętych pozycjach oraz gdy zdublowane piony bronią punktów kluczowych w centrum. Osobiście zachęcam do utrzymywania zdrowej struktury pionowej, aby niepotrzebnie nie martwić się o nadchodzącą grę końcową 
Końcówki pionowe
W przeciwieństwie do innych końcówek (np. wieżowe, hetmańskie, lekko figurowe itp.), końcówki pionkowe da się policzyć do samego końca. Oczywiście, wymaga to od nas sporo cierpliwości oraz precyzji, jednak nie zmienia to faktu, że możemy ruch po ruchu, ze 100% pewnością przewidzieć koniec partii.
Dobrym przykładem jest pozycja obok, gdzie poprzez szereg dokładnych posunięć, Białe wygrywają partię bez większych problemów.
Jak efektywnie korzystać z Pionów ?
- Piony nie mogą się cofać, dlatego zawsze zastanów się dwa razy zanim ruszysz swojego piona,
- Staraj się nie „dublować” swoich pionów, w większości przypadków jest to spore osłabienie,
- Pamiętaj, że pionki idealnie nadają się do zdobywania przestrzeni – dlatego zawsze miej świadomość że można ograniczyć przeciwnika poprzez pchanie naszych pionów.
Najważniejsza broń pionków – Przełom
Każda figura na szachownicy ma swój „popisowy numer”. Skoczki mają widełki, gońce ataki po przekątnej oraz związania, a pionki przełom. Przełom to nic innego to jak wytworzenie wolnego pionka w pozycji. Bardzo często ten motyw jest wykorzystywany w końcówkach oraz zazwyczaj poprzedzony jest ofiarą części materiału np. piona.
Jak można zauważyć, Białe poświęciły aż 2 piony z trzech aby utorować drogę do pola przemiany swojemu ostatniemu pionkowi. Z reguły, motyw przełomu okupiony jest pewną ofiarą, jednak patrząc długoterminowo to właśnie Białe wyszły na tym o wiele korzystniej dzięki dorobieniu hetmana. Jest to istotny motyw do zapamiętania, ponieważ ma ogromne szanse występowania w praktycznie każdej końcówce (nie tylko pionowej).
Dla bardzo głodnych wiedzy odnośnie tego typu technik – zachęcam do zainteresowania się książką „Endgame Manual” Marka Dworeckiego.
Król w końcówce pionowej
Niewątpliwie, w końcówce pionowej (ostatniej fazie partii) aktywność króla odgrywa kluczową rolę. Im lepiej ustawiony król, tym większe szanse na to, że przechylimy szalę zwycięstwa na swoją korzyść. Dlatego tak istotne jest, aby już w momencie przechodzenia do ostatniej fazy partii, posiadać dokładny plan działania związany z ustawieniem pionów oraz króla. Dobrym przykładem pokazania tego, będzie przykład obok.
Rubinstein pokazał swojemu przeciwnikowi co tak na prawdę oznacza aktywny król w końcówce. Pomimo spokojnego debiutu, to właśnie Czarne przechwyciły grę i zdominowały pozycję za pomocą aktywności. Mistrzostwo!
Istotnym dopełnieniem do tego artykułu będzie tekst o: „Bicie w przelocie/En passant”.